Το μουσείο


Ο αρχαιολογικός χώρος της Αμφίπολης διαθέτει από το 1987 μουσείο, όπου εκτίθεται το πλούσιο υλικό των ανασκαφών που ξεκίνησαν από τον  αρχαιολόγο Δημήτριο Λαζαρίδη, Έφορο Αρχαιοτήτων της Ανατολικής Μακεδονίας και Γενικό Επιθεωρητή Αρχαιοτήτων, ο οποίος πραγματοποίησε και τον κύριο όγκο των ανασκαφών στην Αμφίπολη από το 1956 έως και το 1984. Η ανέγερση του κτιρίου του Μουσείου, ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός του οποίου είναι έργο του αρχιτέκτονα Α. Μπακιρτζή, ξεκίνησε το 1976 και ολοκληρώθηκε το 1987.

Η έκθεση του Μουσείου της Αμφίπολης παρουσιάζει θεματικά και χρονολογικά την ιστορική πορεία της αρχαίας πόλης και της άμεσης περιοχής της. Ευρήματα από την περιοχή των εκβολών του Στρυμόνα μαρτυρούν ανθρώπινη παρουσία και δραστηριότητα από τη Μέση Νεολιθική Εποχή μέχρι την Πρώιμη Εποχή Σιδήρου ( 5000 π.Χ. - 750π.Χ.). Τα αττικά και κορινθιακά αγγεία από αρχαϊκούς τάφους δείχνουν την προοδευτική διείσδυση του ελληνικού πληθυσμού στη Θράκη με την ίδρυση ελληνικών πόλεων στις εκβολές του Στρυμόνα από τα μέσα του 7ου αι. π.Χ., ενώ πλήθος άλλων ευρημάτων παρουσιάζουν την έντονη δημόσια και ιδιωτική ζωή της Αμφίπολης κατά τους κλασικούς και ελληνιστικούς χρόνους, καθώς και την εξέχουσα θέση που είχε η πόλη την περίοδο της ρωμαιοκρατίας. Τα παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά εκθέματα της Έκθεσης είναι επίσης αντιπροσωπευτικά και σημειώνουν, ωστόσο, τη σταδιακή συρρίκνωση της Αμφίπολης την περίοδο αυτή. Τέλος, στους χώρους του Μουσείου διατίθενται ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τη νεότερη ιστορία του τόπου και ένα χρονικό για την αρχαιολογική έρευνα στην περιοχή.


Γλωσσάρι (1)

Παλαιοχριστιανική Περίοδος: η Παλαιοχριστιανική περίοδος τυπικά ξεκινά από την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης από το Μ. Κωνσταντίνο στα 330 μ.Χ. και τη μεταφορά σε αυτή της έδρας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τη Ρώμη, και λήγει με το τέλος της βασιλείας του Ιουστινιανού Α (565).


Πληροφοριακά Κείμενα (1)

Η πόλη: Η Αμφίπολη βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Παγγαίου κοντά στις όχθες του ποταμού Στρυμόνα. Οι αρχαιολογικές ενδείξεις μαρτυρούν έντονη ανθρώπινη παρουσία και δραστηριότητα στην περιοχή ήδη από τη Μέση Νεολιθική Εποχή. Η Αμφίπολη χτισμένη αμφιθεατρικά, σε θέση στρατηγική, αποτέλεσε αποικία των Αθηναίων που ιδρύθηκε το 437/6 στη θέση της πόλης Εννέα Οδοί, παλαιότερης πόλης της Ηδωνίας. Στη διάρκεια των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων η πόλη υπήρξε κέντρο άνθησης της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής, ενώ παράλληλα, η διέλευση της Εγνατίας Οδού από την Αμφίπολη στάθηκε σημαντικός παράγοντας διατήρησης της ακμής της πόλης στους ρωμαϊκούς και παλαιοχριστιανικούς χρόνους. Την περίοδο αυτή και με βεβαιότητα έως το 692 μ.Χ. η Αμφίπολη αποτέλεσε επισκοπική έδρα και εξελίχτηκε σε σημαντικό εκκλησιαστικό κέντρο της περιοχής. Από την περίοδο αυτή έχουν εντοπιστεί ανασκαφικά εντός των ορίων της πόλης τέσσερις ναοί στον τύπο της βασιλικής, κοσμημένοι με πολυτελή ψηφιδωτά δάπεδα και ορθομαρμαρώσεις, ένα επισκοπικό μέγαρο κι ένας περίκεντρος ναός. Το διάστημα αυτό η πόλη είναι οχυρωμένη με τείχος, μήκους 7,5 χλμ., και με ένα δεύτερο περίβολο, μήκους 2,2 χλμ. που όριζε τον χώρο της ακρόπολης. Τον 8ο/9ο αιώνα, ωστόσο, η πόλη πιθανόν καταστράφηκε, καθώς μετά τον 9ο αιώνα η κατοίκηση μεταφέρεται στις εκβολές του Στρυμόνα, όπου αναπτύχθηκε η σημαντική οχυρωμένη πόλη-λιμάνι Χρυσούπολη. Στη θέση των ερειπίων της Αμφίπολης αναπτύχθηκε μικρός οικισμός, το Μαρμάριον, ο οποίος αποτέλεσε σταθμό των ταξιδιωτών που διάβαιναν τον ποταμό Στρυμόνα από το γειτονικό πέρασμα, τον Πόρο του Μαρμαρίου. Στην ίδια περιοχή, εκατέρωθεν των ακτών του ποταμού, στη διάρκεια του 13ου-14ου αιώνα ιδρύθηκαν δύο πύργοι υπό την κυριότητα των μονών του Αγίου Όρους. Από τους δύο πύργους ο καλύτερα σωζόμενος κτίστηκε με αρχιτεκτονικά μέλη παλαιοτέρων κτισμάτων, πάνω σε λόφο, βόρεια του σύγχρονου χωριού, ήταν τριώροφος και περιβαλλόταν εξωτερικά από οχυρωματικό περίβολο. Σύμφωνα με επιγραφή, ο πύργος ιδρύθηκε το 1367 από τους στρατηγούς αυτάδελφους Αλέξιο και Ιωάννη, ιδρυτές της μονής Παντοκράτορος του Αγίου Όρους, στην οποία ανήκει ο πύργος. Στην απέναντι όχθη του Στρυμόνα διατηρούνται τα κατάλοιπα του δεύτερου πύργου που πρέπει να ήταν τουλάχιστον διώροφος. Οι πύργοι αποτέλεσαν κατά κύριο λόγο αποθήκες φύλαξης των προϊόντων που καλλιεργούνταν στα κτήματα και μετόχια της περιοχής, η παρουσία τους, ωστόσο, εξυπηρετούσε και τον έλεγχο του περάσματος προς την ενδοχώρα. Στη διάρκεια του 16ου αιώνα η Χρυσούπολη εγκαταλείφθηκε, ενώ το Μαρμάριο επιβίωσε για δύο ακόμη αιώνες και αντικαταστάθηκε από το Νεοχώριο τον 18ο αιώνα.


Βιβλιογραφία (1)

1. Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού | Αρχαιολογικό Μουσείο Αμφιπόλεως, http://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.jsp?obj_id=3250


Σχόλια (0)