Η βασιλική Β'


Στο βορειοανατολικό άκρο της πόλης, σε μικρή απόσταση ΒΑ της Βασιλικής Α΄ ανασκάφηκαν τα ερείπια μιας δεύτερης βασιλικής, γνωστής ως Βασιλική Β΄. Ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής με νάρθηκα και σχεδόν ημικυκλική κόγχη στα Α. Εσωτερικά ο ναός κοσμούνταν με ορθομαρμάρωση, το δάπεδο του κεντρικού κλίτους ήταν μαρμάρινο, ενώ το δάπεδο των πλάγιων κλιτών και του νάρθηκα διακοσμούσαν ψηφιδωτά δάπεδα. Εξωτερικά του ναού, στο δυτικό τμήμα, η βασιλική διέθετε τετράστωο αίθριο, στα Β του οποίου εντοπίστηκαν ενσωματωμένα τρία ορθογώνια διαμερίσματα λατρευτικής χρήσης. Η κατασκευή της βασιλικής χρονολογείται στο β’ τέταρτο του 6ου αιώνα, ενώ λίγο μετά στο γ’ τέταρτο πραγματοποιήθηκε η προσθήκη των δωματίων βόρεια του ναού.
 


Γλωσσάρι (7)

βασιλική: δρομικός τύπος εκκλησίας μεγάλων διαστάσεων. Εσωτερικά υποδιαιρούνταν συνήθως σε τρία ή και περισσότερα κλίτη. Κατά κανόνα το μεσαίο κλίτος καλύπτεται από υπερυψωμένη στέγη που διατρυπάται από παράθυρα που φωτίζουν τον χώρο.
τρίκλιτη βασιλική: βασιλική με τρία κλίτη.
νάρθηκας: ο νάρθηκας είναι η στενόμακρη αίθουσα που εκτείνεται σε όλο το μήκος της δυτικής πλευράς της βασιλικής. Προήλθε από την ανατολική στοά του αιθρίου, η οποία ενσωματώθηκε στον ναό. Χρησίμευε ως χώρος παραμονής των κατηχουμένων, οι οποίοι δεν επιτρεπόταν να παρακολουθήσουν το μυστήριο της Θείας Λειτουργίας.
κόγχη: η αψίδα. Εσωτερικά είναι ημικυκλική, ενώ εξωτερικά μπορεί να είναι πεταλόσχημη, ορθογώνια, τριφυλλόσχημη ή πολυγωνική.
ορθομαρμάρωση: η κάλυψη της επιφάνειας τοίχου με μαρμάρινες πλάκες
κλίτη: οι διάδρομοι που διαμορφώνονται στο εσωτερικό των ναών μεταξύ των κιονοστοιχιών στις βασιλικές. Ο αριθμός τους ποικίλλει από τρία ως εννέα με ευρύτερο και ψηλότερο το κεντρικό.
ψηφιδωτό: σχέδιο ή παράσταση που σχηματίζεται με τη συναρμολόγηση και συγκόλληση ποικιλόχρωμων ψηφίδων. Ψηφιδωτή διακόσμηση μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις επιφάνειες ενός κτιρίου, δάπεδο τοίχους ή οροφή.


Πληροφοριακά Κείμενα (1)

Η βασιλική Α' : Στο κεντρικό τμήμα της παλαιοχριστιανικής πόλης, στα ερείπια ενός υστερορωμαϊκού λουτρού ανασκάφηκε λεγόμενη Βασιλική Α΄ Ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής με αψίδα στα ανατολικά, νάρθηκα, εξωνάρθηκα και αίθριο στα δυτικά. Τα δάπεδα των πλάγιων κλιτών και του εξωνάρθηκα κοσμούνταν από πολύχρωμα ψηφιδωτά, ενώ τα δάπεδο του κεντρικού κλίτους και του νάρθηκα κάλυπταν μαρμάρινες πλάκες. Εξωτερικά του κυρίως όγκου του ναού, αποκαλύφθηκαν κατάλοιπα επιπλέον διαμερισμάτων λατρευτικής χρήσης ενσωματωμένων στα νότια και βόρεια του νάρθηκα, του εξωνάρθηκα και του αιθρίου. Παράλληλα, στο βόρειο τμήμα της βασιλικής, εντοπίστηκε ένα αψιδωτό παρεκκλήσι με ψηφιδωτό δάπεδο, πιθανότατα το διακονικό, το οποίο επικοινωνούσε δυτικά με άλλο ορθογώνιο διαμέρισμα, πιθανότατα το Μυτατώριο και χρονολογείται στα μέσα του 6ου αιώνα. Η κατασκευή του ναού αποδίδεται στις αρχές του 6ου αιώνα, ενώ μέσα στον ίδιο αιώνα πραγματοποιήθηκαν επιμέρους επεμβάσεις και προσθήκες στο ναό. Σε μεταγενέστερη φάση, μετά την οριστική εγκατάλειψη και ερείπωσή του, στο μέσον του βόρειου κλίτους κατασκευάστηκε δωμάτιο μιας οικίας που φιλοξενούσε μια οικογένεια, η οποία εγκαταστάθηκε στα χαλάσματα.


Βιβλιογραφία (1)

1. Ζήκος Ν., Αμφίπολις. Παλαιοχριστιανική και βυζαντινή Αμφίπολις, Αθήνα, 1989


Σχόλια (0)