Το κάστρο

Γλωσσάρι (0)

Πληροφοριακά Κείμενα (4)

Προκόπιος: Βυζαντινός ιστορικός με πλούσιο συγγραφικό έργο. Γεννήθηκε στην Καισάρεια της Παλαιστίνης και σπούδασε ρητορική, σοφιστική και νομικά. Σε νεαρή ηλικία μετέβη στην Κωνσταντινούπολη, όπου άσκησε το επάγγελμα του ρήτορα και του δικηγόρου. Σύντομα εισήλθε στον κύκλο του στρατηγού Βελισάριου με καθήκοντα γραμματέα και συμβούλου και τον ακολούθησε σε πολλές εκστρατείες. Έζησε από κοντά την μεγάλη επιδημία πανώλης στην Κωνσταντινούπολη (541-542), την οποία και περιγράφει αναλυτικά. Το συγγραφικό του έργο αποτελεί τη σπουδαιότερη πηγή για την εποχή του Ιουστινιανού, αν και ομολογουμένως δεν στέκεται αμερόληπτος απέναντι στον αυτοκράτορα, καθώς από ένα σημείο και μετά φαίνεται να είναι αρνητικά προκατειλημμένος τόσο απέναντι στον Ιουστινιανό, όσο και προς τη Θεοδώρα. Από το 549 και μετά βρίσκεται σταθερά στην Κωνσταντινούπολη, όμως δεν έχουμε καμιά πληροφορία για τα τελευταία χρόνια της ζωής του.
Αναστάσιος Α΄ (περ. 430-518): : Αυτοκράτορας του Βυζαντίου από το 491 έως το 518. Γεννήθηκε περίπου το 430 στο Δυρράχιο από γονείς ταπεινής καταγωγής. Ονομαζόταν και Δίκορος γιατί οι κόρες των ματιών του είχαν διαφορετικό χρώμα. Νέος πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου έγινε δεκτός στην υπηρεσία των ανακτόρων και απέκτησε φήμη για τις διοικητικές του ικανότητες. Κέρδισε τη συμπάθεια και την εύνοια της κόρης του αυτοκράτορα Λέοντα Α’, Αριάδνης, την οποία και παντρεύτηκε μετά το θάνατο του συζύγου της Ζήνωνα. Από τις πρώτες ενέργειες του Αναστασίου ως αυτοκράτορας ήταν η μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, ενώ αναμόρφωσε το νομισματικό σύστημα και κατασκεύασε ένα νέο τείχος γύρω από την πρωτεύουσα, στο οποίο περιέλαβε όλα τα κτίσματα που είχαν κτισθεί πέρα από το Θεοδοσιανό τείχος. Ήταν από τους ελάχιστους αυτοκράτορες που άφησε γεμάτα τα δημόσια ταμεία. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του ξέσπασε διαμάχη ανάμεσα στους Ορθόδοξους και τους Μονοφυσίτες (οπαδοί μιας αίρεσης με μεγάλη εξάπλωση που μέχρι και ο ίδιος ο Αναστάσιος είχε ασπαστεί), με αποτέλεσμα να προκληθούν μεγάλες ταραχές στην Κωνσταντινούπολη και την Αλεξάνδρεια. Ο Αναστάσιος Α’ πέθανε το 518 χωρίς απογόνους και χωρίς να έχει ορίσει διάδοχο.
Ανδρόνικος Γ΄ Παλαιολόγος: Αυτοκράτορας του Βυζαντίου από το 1328 έως το 1341. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο Ανδρόνικος Γ΄ κατέλαβε την εξουσία με ήπιο πραξικόπημα κατά του παππού του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου. Την κατάληψη του θρόνου ακολούθησε εμφύλιος πόλεμος που διήρκεσε με διακοπές από το 1321 ως το 1328, και εξάντλησε την αυτοκρατορία. Ως αυτοκράτορας, ο Ανδρόνικος επέδειξε στρατιωτικές, πολιτικές αλλά και διπλωματικές ικανότητες. Επιχείρησε να καταπολεμήσει τη διαφθορά, ενίσχυσε το στρατό και επανίδρυσε το ναυτικό που είχε καταργήσει ο Ανδρόνικος Β΄, και προέβη σε σημαντικές νομοθετικές μεταρρυθμίσεις. Όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική, απέτυχε να σταματήσει την προέλαση των Οθωμανών στην Μικρά Ασία, ενώ κατόρθωσε να επιβάλλει Βυζαντινό διοικητή στη Θεσσαλία και την Ήπειρο, επαναφέροντάς τες κάτω από τον αυτοκρατορικό έλεγχο. Ακόμη, σταμάτησε την προέλαση των Σέρβων στην Μακεδονία και των Βουλγάρων στη Θράκη. Πέθανε τον Ιούνιο του 1341, χωρίς να έχει ορίσει διάδοχο.
Ιουστινιανός Α' (περ. 482-565): Αυτοκράτορας του Βυζαντίου (527-565). Διαδέχθηκε στον θρόνο τον θείο του Ιουστίνο Α΄. Από τις πρώτες ενέργειες του Ιουστινιανού ήταν η αναδιοργάνωση του φορολογικού συστήματος, ενώ συγκέντρωσε και επανακωδικοποίησε τους νόμους του Θεοδοσίου. Αναμείχθηκε προσωπικά και σε θρησκευτικές διαμάχες και συγκάλεσε την Ε΄ Οικουμενική Σύνοδο (553). Ο Ιουστινιανός θεωρούσε τον εαυτό του πρωτίστως ως ορθόδοξο αυτοκράτορα και έλαβε σκληρά μέτρα κατά των εναπομεινάντων ειδωλολατρών. Πολλές από τις ενέργειές του, κυρίως σε πολιτικό και φορολογικό επίπεδο, προκάλεσαν την έντονη δυσαρέσκεια συγκλητικών και φατριών και οδήγησαν στη Στάση του Νίκα. Ανέπτυξε έντονη οικοδομική δραστηριότητα, χτίζοντας μόνο στην Κωνσταντινούπολη 30 εκκλησίες, ανάμεσα τους και την περίφημη εκκλησία της Αγίας Σοφίας. Όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική, αντιμετώπισε με επιτυχία τους Πέρσες και τους Βάνδαλους στην Ανατολή και επικεντρώθηκε στην ανάκτηση της Δύσης. Η επιθυμία του πραγματοποιήθηκε προσωρινά εξαντλώντας όμως την αυτοκρατορία, με αποτέλεσμα οι βάρβαροι της Βαλκανικής να λεηλατήσουν την ελληνική χερσόνησο μέχρι τον Ισθμό και βαρβαρικοί πληθυσμοί να εγκατασταθούν στα σύνορα. Οι πολεμικές του δραστηριότητες ωστόσο εξάντλησαν το Βυζάντιο σε χρήμα και στρατό και εν τέλει δεν είχαν ουσιαστικό αποτέλεσμα, καθώς η Ιταλία όπως και οι άλλες περιοχές που είχε κατακτήσει σύντομα χάθηκαν ξανά. Έτσι, μετά τον θάνατό του, η αυτοκρατορία, αποδυναμωμένη, θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει νέες επιθέσεις, με αποκορύφωμα τις αραβικές κατακτήσεις, που θα αναιρέσουν το μεγαλύτερο μέρος των εξωτερικών επιτευγμάτων του Ιουστινιανού.

Βιβλιογραφία (2)

Σχόλια (0)