Κωνσταντινούπολη - Ρώμη: «Μέγας Κωνσταντίνος»

Θεσσαλονίκη - Μυστράς: «Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος»

Κωνσταντινούπολη - Κρήτη: «Νικηφόρος Φωκάς»

diadromi map

Aναζήτηση Διαδρομών

anan

Οι οικίες
Convert HTML to PDF

Σύμφωνα με τον Αναστάσιο Ορλάνδο που πρώτος μελέτησε τα παλάτια και τα σπίτια του Μυστρά, οι οικίες είχαν σε κάτοψη το σχήμα ενός μακρόστενου ορθογωνίου και ενίοτε διέθεταν ψηλό πύργο. Περιλάμβαναν κατώγι με δεξαμενές νερού και αποθήκες ή στάβλους, μεσοπάτωμα με λοιπούς αποθηκευτικούς χώρους, και έναν ή δύο ορόφους, από τους οποίους ο ανώτερος ήταν ο τρίκλινος , ενώ η ξύλινη στέγη τους ήταν πάντα δίριχτη.
 
Ανάλογα με τη θέση της μακράς τους πλευράς, κατά μήκος ή εγκάρσια στο πρανές του απότομου λόφου του Μυστρά, οι οικίες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: τη στενομέτωπη και την πλατυμέτωπη. Η πρώτη περιλαμβάνει τα σπίτια που η μακρά τους πλευρά βαίνει κάθετα στις ισοϋψείς καμπύλες του λόφου. Στις περιπτώσεις αυτές οι μακρές πλευρές εισχωρούσαν βαθιά στην κλιτύ και αυτό απαιτούσε εκσκαφές και ισοπεδώσεις. Επιπλέον, οι υπόγειοι χώροι, που ήταν πάντα θολοσκέπαστοι, καταλαμβάνονταν εν μέρει από τον φυσικό βράχο και διέθεταν χώρους μόνον για τις υπόγειες δεξαμενές που συνέλεγαν τα νερά της βροχής. Στις οικίες της δεύτερης κατηγορίας οι μακρές πλευρές τους βαίνουν παράλληλα με την ανωφέρεια του λόφου· η κατασκευή τους δεν απαιτούσε εκσκαφές, τα πατώματα ήταν πάντοτε ξύλινα, εκτός από την περίπτωση ύπαρξης διαβατικών, και τα υπόγεια είχαν μεγάλο εμβαδόν, όσο και του υπόλοιπου σπιτιού. Οι οικίες της πρώτης κατηγορίας είχαν καλύτερο προσανατολισμό, σε σχέση με της δεύτερης: τα ανοικτά παράθυρα στη βόρεια πλευρά τους επέτρεπαν στο αεράκι να δροσίζει τον τρίκλινο κατά τους θερινούς μήνες, ενώ τα παράθυρα της νότιας πλευράς επέτρεπαν να μπαίνει περισσότερος ήλιος κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Επιπλέον, ο εξώστης στη στενή πλευρά, (όπως στα σπίτια του Λάσκαρη και του Φραγκόπουλου) επέτρεπε καλή θέα προς την κοιλάδα του Ευρώτα.

Μια επιμέρους διαφοροποίηση των οικιών της δεύτερης κατηγορίας μπορεί να γίνει ανάλογα με το πώς συνδέεται ο πύργος με το κύριο σώμα της οικίας: άλλοτε ο πύργος είναι συμφυής με τη μια στενή πλευρά της οικίας, όπως για παράδειγμα στο κτίριο Α των παλατιών, και άλλοτε προσκολλάται στο ένα άκρο της μεγάλης πλευράς, όπως για παράδειγμα στο λεγόμενο σπίτι Β της Πάνω Χώρας. Η ύπαρξη του πύργου δεν μπορεί να εξηγηθεί χωρίς να ληφθούν υπόψη ότι τόσο η μοναστηριακή όσο και η οχυρωματική αρχιτεκτονική του ύστερου Βυζαντίου προόριζε τους πύργους και ως καταφύγια και τόπους διαμονής ηγουμένων, καστροφυλάκων και, γενικά, ατόμων με αυξημένες αρμοδιότητες. Από την άλλη πλευρά, ο πύργος έχει από τη φύση του έναν οχυρωματικό χαρακτήρα, που στην περίπτωση του Μυστρά θα μπορούσε να συνδεθεί και με τη στάση του πληθυσμού που σε ορισμένες περιπτώσεις εναντιώθηκε στις πολιτικές αποφάσεις των διοικητών του, όπως στην περίπτωση της παράδοσης της πόλης στους Ιωαννίτες ιππότες από τον Θεόδωρο Παλαιολόγο το 1402.
 


Βιβλιογραφία (3)


Σχόλια (0)

Νέο Σχόλιο