Η εξερεύνηση του κόσμου του Βυζαντίου δεν θα μπορούσε να μην περιλάβει τον ευρύ και πλούσιο πολιτισμικά χώρο του αρχιπελάγους του Αιγαίου. Παρά το γεγονός ότι τα νησιά δεν διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στις πολιτικές, θρησκευτικές και καλλιτεχνικές εξελίξεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ωστόσο, ακολουθούσαν τις τάσεις της εποχής και αποτέλεσαν τον χώρο διεξαγωγής πολλών σημαντικών γεγονότων. Στα μνημεία της Βυζαντινής περιόδου που σώζονται στα νησιά αποτυπώθηκαν με γλαφυρότητα και ενάργεια όλα εκείνα τα στοιχεία που μετέβαλλαν, επηρέασαν και καθόρισαν την Ιστορία και τον Πολιτισμό στη διάρκεια των αιώνων· επιθέσεις, εισβολές και βίαια φυσικά φαινόμενα μπορούν να διαπιστωθούν μέσα από τους ερειπωμένους οικισμούς και τα κατεστραμμένα μνημεία, ενώ αντίστοιχα στα μεγάλα μοναστικά συμπλέγματα, στους εκτεταμένους ευημερούντες οικισμούς και στις πολυάριθμες εκκλησίες μπορεί κανείς σήμερα να αναγνωρίσει τις περιόδους άνθισης και ακμής που βίωσαν τα νησιά, όπως και όλη η αυτοκρατορία, σε συγκεκριμένες περιόδους.
 
Η Διαδρομή «Νικηφόρος Φωκάς» πήρε το όνομά της από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Νικηφόρο Β’ Φωκά, ο οποίος το 960 ξεκίνησε από την Κωνσταντινούπολη, την πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και έδρα του θρόνου του, και κατέληξε στην Κρήτη, την οποία ανακατέλαβε από τους Άραβες έπειτα από πολύμηνες επιχειρήσεις το 961. Πάνω σε αυτόν τον νοητό άξονα που συνδέει τη Βασιλεύουσα με τη Μεγαλόνησο, ο επισκέπτης της σελίδας ξεναγείται σε τόπους και μνημεία του αιγαιακού χώρου με μεγάλη ακτινοβολία που όμως, έχουν μείνει στο παρασκήνιο του ενδιαφέροντος. Γνώμονας της επιλογής υπήρξε η διάθεση να φωτιστούν βυζαντινές και μεταβυζαντινές πτυχές της ιστορίας αυτής της περιοχής.

Κάστρα, μονές ναούς, καθώς και σύγχρονα μουσεία περιλαμβάνει η διαδρομή «Νικηφόρος Φωκάς». Η νοητή πορεία των κάστρων ξεκινάει από το Κάστρο της Μυτιλήνης και μέσω των κάστρων της Χίου, της Λέρου, της Κω, της Ρόδου και της Νάξου καταλήγει στο κάστρο των Χανίων. Η Νέα Μονή Χίου και η Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στην Πάτμο, σε συνδυασμό με τις πρωτοχριστιανικές βασιλικές της Κω και την Επισκοπή Κισσάμου ορίζουν την πορεία στα θρησκευτικά μνημεία. Η διαδραστική περιήγηση συμπληρώνεται από τη σύγχρονη ματιά του ανθρώπου προς το παρελθόν, μέσω των μουσείων της Χίου, της Λέρου, και του Αρχοντικού Νικολαΐδη στην Πάτμο.

Η ξεχωριστή και σημαντικά ενδιαφέρουσα γνώση που θα αποκομίσει ο επισκέπτης που θα διαλέξει να πορευτεί τον δρόμο του Νικηφόρου Φωκά έγκειται στη διαπίστωση της πολυπολιτισμικότητας και της πολυχρωμίας του Αιγαίου των βυζαντινών χρόνων. Ως χώρος ζωής, δράσης και διεκδίκησης διαφορετικών λαών, το βυζαντινό Αιγαίο έχει τα λαμπερά χρώματα των ψηφιδωτών της Νέας Μονής, την πολυπλοκότητα της κάτοψης του Κάστρου της Νάξου, τη στιβαρότητα του όγκου του κάστρου των Ιπποτών και την ενέργεια όλων αυτών των ανθρώπων (Έλληνες, Βενετσιάνοι, Οθωμανοί) με τις διαφορετικές γλώσσες, θρησκείες, βιώματα, καταβολές και σκοπούς που το διέσχισαν και το κατοίκησαν μέσα στη μακραίωνη ιστορία του.